O Szkle

Skąd się wzięło szkło?

Historia Szkła

Szkło jest jednym z najbardziej uniwersalnych i najczęściej stosowanych materiałów na świecie. Towarzyszy nam w wielu dziedzinach życia – zarówno w budownictwie i wystroju wnętrz, jak i w przedmiotach codziennego użytku czy różnego rodzaju przemyśle. Tym samym warto przyjrzeć się, jaką historię przeszło, zanim stało się tak istotnym materiałem w otaczającej nas rzeczywistości.

Kiedy i jak powstało szkło?

Dzięki badaniom archeologicznym szacuje się, że szkło było wykorzystywane już 4500 lat temu na terenach ówczesnej Mezopotamii. Zauważono wtedy, że dzięki podgrzaniu piasku i popiołu powstawał twardy wytwór o półprzezroczystej barwie. Najstarszymi, odkrytymi wyrobami szklanymi, pochodzącymi z ok. 1500 r. p.n.e. były koraliki i wisiorki, które Egipcjanie używali do ozdabiania swoich strojów. Pierwsze szklane produkty znacząco różniły się od znanych nam obecnie – ze względu na zanieczyszczenia zawarte w składnikach były matowe i nieprzejrzyste. Technikę produkowania szkła bezbarwnego i przezroczystego udało się opanować dopiero w czasach Imperium Rzymskiego. Proces ten sprawił, że szkło nabrało znacznie większej wartości i luksusowego wyglądu, jednak na posiadanie go mogli sobie pozwolić wówczas nieliczni.

Rozwój produkcji szkła

Początkowo produkcja szkła była bardzo trudna i powolna. Pierwsze piece do wytopu szkła były małe, a wytwarzane przez nie ciepło wystarczało jedynie do stopienia szkła. Rewolucyjnym rozwiązaniem okazała się technika wydmuchiwania szkła – uzyskiwanie tworzywa stało się łatwiejsze, szybsze i tańsze, a rzemieślnicy byli w stanie nadawać szklanym bąblom odpowiedni kształt. W ten sposób zaczęto wytwarzać jeszcze więcej naczyń i pięknych luster, jak i biżuterii czy ozdób. Pierwsze szyby okienne natomiast zaczęto tworzyć dopiero pod koniec średniowiecza. Powstawały one również przez metodę wydmuchiwania, podczas której należało wydmuchać odpowiednio duże naczynie, a następnie je spłaszczyć. Uzyskane w ten sposób tafle przycinano do różnych rozmiarów, otrzymując okna, które początkowo były wykorzystywane głównie w budynkach sakralnych. Wraz z udoskonalaniem techniki zaczęto bawić się formą i kształtem okien, a także kolorem, co pozytywnie wpłynęło na rozwój architektoniczny w wielu europejskich miastach.

Szkło współcześnie

Jednakże na następny przełom w procesie produkcji szkła trzeba było poczekać aż do XIX wieku, gdy pracowano nad nowymi metodami na tanie wytwarzanie tego surowca w fabrykach. Niedługo później, w 1913 roku belgijski naukowiec Émile Fourcault wpadł na nowatorski pomysł szkła ciągnionego, polegającego na wyciąganiu za pomocą dysz szklanej wstęgi, a następnie schładzanie jej i przetwarzanie na cienkie, twarde tafle. 3 lata później powstaje metoda Pittsburgh, czyli tzw. bezdyszowa, która przyspiesza masową produkcję, jednak szkło przez swoją falistość i wypukłość sprawia, że widziany przez nie obraz jest miejscami zdeformowany. Mankamenty te udało się zlikwidować wraz z pojawieniem się w 1952 roku metody float, podczas której płynna masa szklana wylewa się z pieca wprost do zbiornika ze stopioną cyną, formując szkło idealnie czyste i równe. Proces ten odegrał istotną rolę na wszystkie aspekty produkcji szkła, począwszy od zmniejszenia kosztów i zwiększenia wydajności, a skończywszy na ograniczeniu negatywnego wpływu na środowisko.

Float jest obecnie najbardziej rozpowszechnioną metodą produkcji szkła płaskiego, a samo zastosowanie szkła cały czas się rozwija i podobnie jak beton czy stal jest podstawowym elementem służącym do stawiania budynków. Bez szkła nie byłoby również szansy na rozwój zaawansowanych technologii, jakie widzimy m.in. w medycynie, telekomunikacji czy w badaniach kosmicznych.

Bez wątpienia szkło znajdzie również wiele nowych zastosowań w przyszłości, jednak tymczasem gorąco zachęcamy do skorzystania z naszej oferty